Motivasyon teriminin kelime anlamı güdülenmedir. “Motivasyon nedir?” sorusunun cevabı ise bir iş için harekete geçmek olarak açıklanabilir. Ayrıca bu davranış şekli sadece insana özel değildir. Hayvanlar da bir davranış eğilimindeyken motivasyona ihtiyaç duyarlar. Canlıların eylemlerini ortaya koymaya destek olan motivasyon, hedefe yönelik bir takım davranışlarda gereklidir.

Motivasyon sağlamak adına ortaya çıkan bir takım yaklaşımlar bulunur. Güdülenme olarak bilinen bu kavram bir işin en doğru şekilde yapılabilmesi için ceza ve ödül yoluna yönlendirir. İnsan psikolojisinde bir davranış için eylemde bulunmak adına ödüllendirme olduğu gibi tam tersi cezalandırmanın da olması gerektiği savunulur.

İnsanlarda performansı ve verimliliği artırdığı düşünülse de işe yarayan sonuçlar sağladığı gibi olumsuz geri dönüşlere de yol açabilir. Davranışçı psikolojiye göre ölçülü ceza ve ödül yöntemleri empati ile yapılmalıdır. Ancak bu sayede olumlu sonuçlar almak mümkündür.

Motivasyon Türleri Nelerdir?

İki ana başlık altında motivasyon türleri gruplanır. Bunlar içsel ve dışsal olarak birbirlerinden ayrılırlar. İçsel motivasyon kişinin kendiliğinden harekete geçmesi ile ifade edilir. Dışsal motivasyon da ise başarı için bir ödüle ihtiyaç vardır. Ayrıca dışsal güdülenmede başarıyı yakalamak için içsel motivasyonun da sağlanması gerekir. Bazı içsel başarı sözleri motivasyon elde etmeye yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra aşağıdaki durumlar da güdülenmeye destek olur.

• Karşı tarafın iyi hissetmesine yönelik eylemler
• Keşfetme duygusuna yönelik yeni şeylerin aranması
• Başarı için harekete geçmek
• Kendi işini kurmak adına adım atmak
• Yeni bir enstrüman öğrenmek
• Yaratıcı işler başarmak

Belirtilen içsel motivasyon örnekleri artırılabilir. Hepsinin genel olarak bireysel düşünceyle gerçekleştiği görülür. Bu durumun aksine dışsal motivasyon örnekleri de şu şekilde açıklanabilir;

• Okuldaki başarısı için çaba sarf etmek
• Maddi olarak güçlenmek adına işe girmek
• Biri tarafından emredildiği için görevler yapmak
• Korku yüzünden yapılan eylemler

Dışsal motivasyon örnekleri ilgi çektiği için değil bir durumdan kaçmak ya da bir olayın sonucunda göze girmek için yapılan davranışları içerir. Sadece amaçlara yönelik olduğundan yaratıcılığı engelleyebilir.

Motivasyon Kaybına Neden Olan Durumlar

Bazı durumların eksikliği istek kaybına sebebiyet verir. Hedefi bulunmayan ve özgüveni eksik kişiler motive olamaz. Performansı artırmak adına harekete geçmek oldukça zordur. Gereğinden fazla iş yüklenmiş olabilir ya da hedefe yönelme konusunda gerekli güç bulunamaz. Motivasyon kaybı şu sebepler yüzünden görülebilir:

• Stres
• Depresyon
• Yanlış hedefler
• Yoğun bir iş temposu
• Ekonomik zorluklar

Ortaya çıkan bu tarz durumlar sonucunda kişilerde verimlilik azalır. Çözüm olarak başarıyı yakalamak için nedenler aranmalıdır. Örneğin, : öğrencinin okuldaki başarısı için neden ders çalışması gerektiğini düşünmesiyle bu durumu açıklamak mümkündür. Aynı zamanda yakın çevreden gelen motivasyon sözleri de kimi durumlarda çözüm yolu olabilir.

Daha yüksek bir motivasyon için yapılan bazı hatalar vardır. Bu hatalar yüzünden içgüdüsel olarak harekete geçme eylemi yok olur. Bu yüzden sakıncalı durumlardan kaçınmak gerekir. Dışsal motivasyonun daha az kullanılması harekete geçmek adına tercih edilmelidir. Çünkü dışsal eğilimler yaratıcılığı yok eder. Amaçsızca kolay yoldan seçimler yaptırır. Bu durumda performans düşüklüğü de görülebilir.

Dengeli Bir Motivasyon Oluşturma

Kişinin fikirleri içsel bir doyum elde ettiği zaman motivasyon en yüksek seviyeye taşınır. Düşünce yapısındaki birtakım değişiklikler bu duruma son derece yararlı etkiler sağlar. Örneğin, özgüvenin oluşmasıyla amaç belirlemek daha kolay hale gelir. Fakat bu durum mantık çerçevesinde gerçekleşmelidir. Fazla özgüven yanlış hedeflere yönlendirebilir, dolayısıyla denge şarttır. Bu konudaki birkaç tavsiye şu şekilde sıralanabilir:

• Enerji veren dürtüsel motivasyonlara kulak verin.
• Dikkat dağınıklığına neden olacak durumlardan kaçının.
• Hedeflerinizi uzun vadeli yapın.

Bu durumda dengeli bir motivasyonu yaşama uyarlamak, hedefe daha kısa süre içerisinde ulaştırır. Aynı zamanda bir sonraki hedef için güç kazandırır. Daha emin adımlar atılır ve istenen sonuçlar ortaya çıkar.

Önceki Makale Sonraki Makale