Baltaş Grubu
Mutluluğumuzu nelerin etkilediğini hiç düşündünüz mü? Birçoğumuz, hayal ettiğimiz yaşamın çok uzağındaymışız gibi hissedebiliriz. Yakın ilişkiler, tatmin edici bir iş, ideal bir ev ya da arzuladığımız şeyleri gerçekleştirmek için yeterli gelir gibi unsurlardan mahrum kalmış olabiliriz. Peki sadece bu koşullar mı bizim mutluluğumuzu ve yaşamdan memnuniyetimizi belirliyor?
Edinburgh Üniversitesi ve Estonya’daki Tartu Üniversitesi'nden araştırmacılar, kişilik özelliklerimizin hayat memnuniyetimizi nasıl şekillendirdiğine dair çarpıcı sonuçlar ortaya koyan yeni bir araştırma gerçekleştirdi. René Mõttus'un liderliğindeki bu çalışma, kişilik özelliklerinin hayat kalitemizde oynadığı önemli rolü vurgularken, hayat koşullarımızı değiştirme çabalarının düşündüğümüz kadar etkili olmayabileceğini öne sürüyor. Mõttus, bu durumu, daha iyi anlamamıza yardımcı olacak bir örnekle açıklıyor: “Ah, şu 10 makaleyi yayınlasam ve bu terfiyi alsam, her şey çok daha iyi olacak, diye düşünebilirsiniz. Ancak muhtemelen öyle olmayacak,” diyor. Bunun yerine, “İçinizde daha genel bir şey değişirse daha mutlu olursunuz,” şeklinde ekliyor. Yani, içsel farkındalığın ve değişimin, dışsal başarıların ötesinde, hayat memnuniyetimizde daha anlamlı bir etkiye sahip olabileceğini vurguluyor.
Hangi Kişilik Özellikleri Mutluluğa Yol Açar?
Gerçekleştirilen araştırma, 21.000'den fazla Avrupalı ve İngiliz yetişkinin hayat memnuniyetini ve kişilik özelliklerini inceledi. Çoğunluğu Estonya'da yaşayan Estonyalılar veya etnik Ruslar olan katılımcılar; iş, sağlık, ilişkiler ve finans gibi hayatlarının çeşitli alanlarındaki memnuniyetlerini raporladılar. Ardından, katılımcıların kişiliklerini detaylı bir şekilde analiz etmek için kapsamlı bir kişilik envanteri (Büyük Beşli) uygulandı. Bu araştırmada, katılımcıların kişiliklerinin; dışa dönüklük, vicdanlılık, nevrotiklik, uyumluluk ve deneyime açıklık boyutlarını ölçmenin yanı sıra kıskançlık, rekabetçilik, sadakat, narsisizm ve spiritüellik gibi diğer kişilik yönleri de değerlendirildi. Araştırmanın sonucunda Mõttus ve ekibi; daha az nevrotik, daha dışa dönük ve daha vicdanlı olan insanların her alanda hayattan daha fazla memnun olma eğiliminde olduğunu, uyumluluk ve deneyime açıklığın ise hayat memnuniyetiyle neredeyse hiç ilişkili olmadığını buldu.
Ayrıca, Mõttus verileri daha ayrıntılı bir şekilde inceleyerek, belirli özelliklerin Büyük Beş'ten (kişilik boyutları) çok daha güçlü bir şekilde hayat memnuniyetiyle ilişkili olduğunu buldu. Risk almaktan çekinmeyen, özür dileme konusunda rahat, ailesine bağlı, sadık, otoriteye saygılı, yeni yerler keşfetmeyi seven ve kendini geliştirmeye çalışan kişiler hayatlarından daha fazla memnunken; düşman edinmeye eğilimli, yalan söyleyen, sık sık unutan ve kolayca ağlayan kişilerin hayat memnuniyeti daha düşük olabiliyor.
Memnuniyetin Dürbünü: Gelecekteki Mutluluğu Tahmin Etme
Araştırmada diğer bir göze çarpan nokta ise, kişilik faktörlerinden sadece 3 sorunun puanlarına bakılarak, kişilerin yaşam memnuniyetleri %80 doğrulukla tahmin edilebiliyordu. Bunlar; kişinin “ne kadar anlaşıldığı”, “hayattan ne kadar heyecan duyduğu” ve “ne kadar kolay karar verebildiklerini” ölçümleyen sorulardı. Ancak içlerinden “anlaşıldığını hissetmek” en güçlü ve tutarlı tahmin ediciydi. Bu noktada Mõttus, "Düşük yaşam memnuniyetine sahip birini tanıyabileceğiniz en önemli şey, diğer insanların onu anlamadığını hissetmesidir," diyor.
Araştırmanın diğer dikkat çekici bulgularından biri ise, kişilik özelliklerimizin hayat memnuniyeti üzerindeki etkisinin zaman içinde de devam etmesidir. Yani, bir kişinin yaşam memnuniyeti zamanla biraz değişmiş olsa bile, 10 yıl önceki kişilik özelliklerine bakarak o kişinin bugünkü memnuniyeti hakkında oldukça doğru tahminlerde bulunmak mümkün. Mõttus, bu konuyu şu şekilde açıklıyor: “Kişilik ile yaşam memnuniyeti arasındaki bağlantı ne olursa olsun, zamanla devam eder.” Yani, eğer birinin 10 yıl sonraki yaşam memnuniyetini tahmin etmek istersek, mevcut kişilik özelliklerine bakarak bunu yapabiliriz. Bu bulgu bizlere, kişilik özelliklerimizin zaman içinde yaşam memnuniyetimizi nasıl şekillendirdiğine dair güçlü bir işaret sunuyor.
İç Dinamikleri Mutluluk için Nasıl Düzenlemeliyiz?
Kişilik özellikleri genellikle yaşam boyunca sabit kalma eğilimindedir. Bu durum bazıları için moral bozucu olabilir çünkü kişiliklerimiz mutluluğumuzu da derinden etkiliyor. Belirli kişilik özelliklerinin, yaşamda ne olursa olsun, memnuniyetimizi azaltabileceği doğru olabilir fakat bu özelliklerin bizler üzerinde belirli koruyucu faktörler de oluşturduğunu unutmamalıyız. Örneğin, yüksek nevrotiklik seviyesine sahip kişiler genellikle daha düşük yaşam memnuniyeti yaşasa da, bu özellik onları zor durumlara veya görevlere karşı daha dikkatli ve hazırlıklı hale getirebilir. Bu da, potansiyel başarısızlıkları önlemek için daha iyi önlemler alabilme şansı tanır. Ek olarak, istediğimiz harika işi veya ilişkiyi elde etmenin bizi mutlaka daha mutlu etmeyeceğini, kötü şeylerin olmasının da mutluluğumuzu kalıcı olarak baltalamayacağını aklımızda tutmak bizler için önemli bir farkındalık olarak hatırlanmalıdır.
Ayrıca, insanların belirli davranışlar veya uygulamalar yoluyla hayat memnuniyetlerini etkilemeleri ve bunu kişiliklerine daha az bağlı hale getirmeleri de mümkündür. Örneğin, araştırmalar birçok iyi oluş uygulamasının (örneğin: minnettarlık veya öz şefkat) insanların kişilik tiplerini dikkate almadan yaşam memnuniyetlerini değiştirebildiklerini göstermiştir. Yapılamayanın yapılmasına imkân veren, düşünce ve duygu gücünü destekleyerek çok yönlü güven kazandıran şefkat kavramı hakkında daha kapsamlı bilgi edinmek için https://kaynakbaltas.com/dergiler/is-yerinde-sefkat/#flipbook-df_12248/1/ bağlantısındaki Kaynak Dergimizin “İş Yerinde Şefkat” isimli sayısını okuyabilirsiniz.
Kaynakça
Suttie, J. (2024). How does your personality affect your happiness?. Greater Good. https://greatergood.berkeley.edu/article/item/how_does_your_personality_affect_your_happiness
Baltaş Grubu tarafından geliştirilen Personova hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Göksu Evleri Sıraselvi
sok. 34815
Anadoluhisarı / Beykoz / İstanbul